Fort Resort Beemster
Eco chic relaxen in De Beemster
Elke gast die incheckt ontvangt een polsbandje. ‘Tijd speelt geen rol’ staat erop. In Fort Resort Beemster ben je je gevoel voor tijd verloren. ‘Alles om je heen moet goed voelen’, zegt bedenker en eigenaar Frank Bart. In het fort aan de Nekkerweg wordt ‘the art of wellness’ serieus genomen. ‘Mensen vinden het bijzonder om te recreëren in UNESCO werelderfgoed.’
Als kind speelde Frank Bart in forten. Zijn vader was wijnimporteur en huurde in de jaren zeventig het Fort bij Spijkerboor – het grootste fort van het UNESCO werelderfgoed de Stelling van Amsterdam – om wijn in op te slaan. In 1983 kocht Franks vader het Fort benoorden Purmerend. Tijdens de grote ondergrondse verbouwing van de nieuwe wijnkelders leerde Frank hoe je een fort kunt veranderen in een gebouw met een nieuwe functie en daarbij het historische aspect kunt waarborgen. ‘Een fort is een typisch gebouw, geen geschikte locatie voor elke onderneming’, vertelt Frank. Hij vindt dat een fort economisch draagvlak moet hebben en een functie moet krijgen die geld oplevert. ‘Zo’n negentig procent van de forten wordt zwaar gesubsidieerd.’
Unieke kans
In 2004 werd het mogelijk om een plan in te dienen voor het Fort aan de Nekkerweg, dat ook deel uitmaakt van het UNESCO werelderfgoed de Stelling van Amsterdam én ligt in Droogmakerij de Beemster, een ander UNESCO werelderfgoed. Frank Bart kwam met het idee voor een wellnessresort. Als liefhebber van wellness heeft hij al heel wat resorts bezocht, met name in het buitenland, bijvoorbeeld in de Zwitserse Alpen. Daar bewonderde hij het gebruik van materialen uit de bergen en het effect dat ze hebben op de sfeer van het resort. Hij wist ook dat er nergens ter wereld een wellnessresort in een fort was gebouwd. Dit zou een unieke kans zijn. Met zijn ervaring als aannemer en passie voor wellness maakte hij een plan voor een fort zoals hij dat maar al te goed kende uit zijn jeugd. Hij ontwierp de verbouwing zelf. Van de negen inzendingen werd zijn plan gekozen.
Zeven jaar
De forten van de Stelling van Amsterdam waren nog geen monumenten toen men begon met de verkoop en exploitatie ervan. In die begintijd was er een bedrijf dat een fort kocht om er een jachthaven te maken en het fort toen begon te slopen. Vanaf dat moment kregen alle forten een natuurstatus ter bescherming, ook als er geen bijzondere natuur te vinden was. Voor Frank betekende die status dat hij niet direct kon beginnen met zijn verbouwing, ondanks de goedkeuring voor zijn plan. Uiteindelijk moest hij zeven jaar geduld opbrengen en negen rechtszaken tegen een natuurstichting voeren. In 2009 legde hij uit frustratie het plan een jaar lang opzij. Maar de rechtszaken won hij allemaal. En in 2011 kon hij eindelijk beginnen. Veertien maanden later ging zijn resort open.
Fort Resort Beemster heeft meer dan 100 medewerkers en een eigen directeur, Eveline Colijn. De omgeving is stoer en chic tegelijk en voelt ontspannen aan. Terwijl het resort toch elke dag van het jaar volgeboekt zit en de wellness op volle toeren draait. Frank houdt zich bezig met verbeteren, ideeën uitdenken en optimaliseren. Momenteel is hij betrokken bij andere forten als adviseur, vanwege zijn uitgebreide ervaring met de bouw en techniek van forten. ‘Bouwtechnisch is een fort geen heel ingewikkeld gebouw’, zegt hij. ‘Wel bijzonder zijn de doorgangen die werden gezaagd door betonmuren van tweeënhalve meter dik.’
Vijf forten in De Beemster
In De Beemster liggen vijf forten van het UNESCO werelderfgoed de Stelling van Amsterdam: Fort bij Spijkerboor, Fort aan de Jisperweg, Fort aan de Nekkerweg, Fort aan de Middenweg en Fort benoorden Purmerend. Ze maken deel uit van de 135 kilometer lange verdedigingslinie rondom Amsterdam, aangelegd tussen 1880 en 1914. De vijf forten in De Beemster liggen allemaal aan de zuidelijke kant van het gebied. Ertussen liggen sluizen waarmee het hele liniegebied onder water gezet of ‘geïnundeerd’ kon worden. Een gebied onder water was onbegaanbaar voor de vijand.
Fortentaal
Poterne
Ondergrondse bomvrije verbindingsgang
Fort
Militair gebouw, ingericht om een eenheid militairen te herbergen en om zich te verdedigen tegen vijandelijke aanvallen
Batterij
Samenvoeging van een aantal stukken geschut
Inundatie Onderwaterzetting waarmee een vijand op afstand wordt gehouden
Genie Onderdeel van het leger dat als taak heeft verdedigingswerken te bouwen. De naam is afgeleid van het Franse woord ingenieur.
Terreplein Open binnenruimte van een fort
Kazemat Ruimte gedekt tegen vijandelijk vuur, met schietgaten voor de opstelling van vuurwapens, aanvankelijk deel uitmakend van een vesting
Eco chic
Die dikke betonmuren vind je ook in Fort Resort Beemster. De doorgangen verbinden het historische fort met de nieuwbouw. Gasten slapen in gerestaureerde soldatenverblijven, omgebouwd tot luxe hotelkamers, en dineren in het Poterne restaurant dat geheel de sfeer heeft van het oude fort. De chef-koks komen uit restaurants met Michelinsterren en koken hier op topniveau. Eenmaal aan de andere kant van de dikke betonnen wand bevind je je in een wellness-omgeving van stromend water, stoombaden, warme ruimtes, spa’s, sauna’s en veel glas met doorkijkjes in het fort en uitzicht op de groene dijk. Binnen en buiten gaan naadloos in elkaar over. En overal waar je bent zie je een deel van het oude fort terug. Het gebouw en de buitenruimte zijn een beleving op zich, ook als je niet naar een spa, hammam of klankschaalsessie gaat.
Je mag hier je schoenen uitdoen, met je blote voeten over de ronde keien lopen en de kruidige geuren opsnuiven. De natuur speelt een grote rol in het fort. Het gebouw gaat over in een landschap met ligweiden en een eiland dat je bereikt via stapstenen in het water die je aan Bali doen denken. Het materiaalgebruik is divers: van militaire bouwstijl uit de vorige eeuw tot bamboe en hypermoderne waterinstallaties. Een fort is een gebouw met hoge stookkosten, dus wordt de restwarmte van de sauna’s gebruikt om het gebouw te verwarmen. Het regenwater op het dak wordt opgevangen, gezuiverd en weer hergebruikt. En het gehele gebouw is CO2-neutraal. ‘Eco chic’, noemt Frank dat.
Het verhaal
‘Je moet iets doen dat past bij het fort’, vindt Frank. ‘Mensen vinden het bijzonder om te recreëren in UNESCO werelderfgoed.’ Gasten hebben veel vragen over het fort. Hij wil graag het hele verhaal vertellen. Over de Stelling van Amsterdam, de inundatie, maar ook over de drooglegging van De Beemster. Een dergelijke beleving ontbreekt in De Beemster, vindt hij. Binnenkort bouwt hij op zijn fort een klein bezoekerscentrum waar iedereen het hele verhaal zelf kan ervaren.
Ervaar het grote verhaal
Zo op het oog lijken de drie Werelderfgoederen in en rondom Amsterdam heel verschillend van elkaar. Toch hebben zij veel gemeen. Wie de drie UNESCO Werelderfgoederen in de regio Amsterdam bezoekt, ontdekt de bouwstenen van Nederland. Of men nu fietst door een oneindige bomenlaan in De Beemster, een rondvaart over de Amsterdamse grachten maakt of door de open, groene schootsvelden van de Stelling van Amsterdam wandelt, steeds beleef je hetzelfde, grote verhaal: hoe Hollanders door de eeuwen heen in staat zijn geweest om het water en de natuurlijke omgeving naar hun hand te zetten.
Fort Resort Beemster
Nekkerweg 24
1461 LC Zuidoostbeemster
www.fortresortbeemster.nl